Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ile Fiji Başbakanı Sitiveni Rabuka, ABD’nin San Francisco şehrinde düzenlenen Asya Pasifik Ekonomik İşbirliği (APEC) Zirvesi’nin marjında yüz yüze görüştü.
Çin Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamaya göre Şi, görüşmede Fiji’nin Çin ile diplomatik ilişki kuran ilk Pasifik ada ülkesi olduğunu hatırlatarak, ülkesinin dost ve ortak olarak Fiji’nin ulusal kalkınmasına ve canlanmasına desteğini sürdüreceğini belirtti.
Çin’in Pasifik ada ülkeleri ile ilişkilerinde “bencil çıkar güdüsünün” olmadığını, ilişkilerinin “üçüncü tarafları hedef almadığını” vurgulayan Şi, “Çin, Pasifik ada ülkelerinin bağımsızlığına ve egemenliğine saygı gösteriyor. Ülkelere siyasi şartlar sunmuyor, boş vaatlerde bulunmuyor.” ifadelerini kullandı.
Şi, Çin’in de Pasifik ada ülkeleri gibi “gelişmekte olan ülkelerden” olduğuna işaret ederek, “Güney-Güney işbirliği” çerçevesinde birbirlerini desteklemeleri gerektiğini belirti.
Fiji Başbakanı Rabuka da Çin’e, Fiji ve diğer Pasifik ada ülkelerinin kalınmasına verdiği destek için teşekkür ederek, büyük veya küçük ülke farkı gözetmeden eşitlik ilkesine bağlı kalmasını takdir ettiklerini dile getirdi.
Devlet Başkanı Şi’nin önerdiği Küresel Kalkınma, Küresel Güvenlik ve Küresel Uygarlık girişimlerinin, “Küresel Güney” olarak adlandırılan gelişmekte olan ülkelerin kalkınmasına, çıkarlarının korunmasına katkı sağlayacağına inandığını ifade eden Rabuka, Çin ile işbirliğini geliştirmeye hazır olduklarını belirtti.
“Farklı sistemler” ve emniyet alanında işbirliğinin sonlandırılması
Fiji, bu yılın başında iki ülke arasında polislerin eğitimi ve geçici görevlendirilmesini içeren emniyet işbirliği programını sonlandırdığını açıklamıştı.
Başbakan Rabuka, Fiji Polis Teşkilatının Çin ile yürüttüğü programı sürdürmeyeceklerini duyururken “Bizim demokrasi ve adalet sistemimiz (Çin’den) farklı. Benzer sistemlere sahip ülkelerle işbirliğine yöneleceğiz.” ifadelerini kullanmıştı.
Fiji ile Çin arasında 2011’de imzalanan mutabakat zaptıyla başlatılan işbirliği programı kapsamında Fijili polis memurları, Çin’de eğitimlere katılıyor, Çinli polisler de emniyet teşkilatları arasında işbirliği kapsamında 3 ila 6 aylık aralıklarla Fiji’deki birimlerde görevlendiriliyordu. Program kapsamında 2021’de Fiji’de Çin Polis İrtibat Ofisi açılmıştı.
Çin’in Pasifik ada ülkeleri ile güvenlik ve emniyet alanındaki anlaşmaları ve işbirliği programları, bölgede nüfuzunu artırma çabası olarak görülürken bazı ada ülkelerinde bunun egemenliğine zarar vereceğine dair tartışmalara yol açmıştı.
Çin’in Solomon Adaları ile Nisan 2022’de imzaladığı güvenlik işbirliği anlaşması, bu konudaki tartışmaları gündeme getirmişti.
